IP uzaylarının alt sınıflara ayrılması işlemine subnetting diyoruz. Alt ağlara bölme işleminin bize sağladıklarını
– Network trafiğini azaltır.Routerların kullanıldığı ortamlarda yoğun network trafiği mevcuttur ve routerlar broadcast domainler yaratmaktadır.Broadcast domain, networkde bir ağın üyesi olan istemcilerin routera ulaşmadan diğer istemci cihazlarla veri iletişiminde bulunabildiği yapıdır. Broadcast domain sayısı arttıkça o domain içerisindeki ağ trafiği, tek bir broadcast domaine sahip yapıya göre azalacaktır.
– Network performansını optimize eder.
– Networkün yönetimini kolaylaştırır. İzole edilmiş networklerde problemlerin tespit edilmesi daha kolay ve anlaşılır olmaktadır.
şeklinde sıralayabilir.
Oktet
TCP/IP altyapısını kullanan cihazlar IP adreslerine sahiptirler. IP adresleri 32 bit olup 4 oktetten oluşmaktadır. Bu sisteme IPv4 denir. Burada oktet’den kasıt 8 bitlik her bloktur. Örneğin 192.168.1.1′ deki noktalar ile ayrılmış her alan bir oktettir. Onluk sayı sisteminde gösterilen bu IP adresinin ikilik sistem karşılığı 11000000.10101000.00000001.00000001 şeklindedir. Görmüş olduğunuz gibi her bir oktetde 8 bit bulunmaktadır.
Subneting işlemlerine geçmeden önce IP bloklarını ve hangi amaçlar için kullanıldığını bilmemiz gerekiyor. Toplamda 5 adet IP adres sınıfı mevcuttur. Sınıf adresleri ve o sınıfta tanımlı IP aralıkları aşağıdadır:
A Sinifi Adresler : 1.0.0.0 – 126.255.255.255 (00000001-01111111)
B Sinifi Adresler : 128.0.0.0 – 191.255.255.255 (10000000-10111111)
C Sinifi Adresler : 192.0.0.0 – 223.255.255.255 (11000000-11011111)
D Sinifi Adresler : 224.0.0.0 – 239.255.255.255 (11100000-11101111)
E Sinifi Adresler : 240.0.0.0 – 254.255.255.255 (11110000-11110111)
D sınıfı adresleri multicast işlemleri için, E sınıfı adresleri ise araştırma amaçlı kullanılmaktadır.
Alt ağlara bölme işlemi için subnet mask bilgisini kullanacağız. Subnet mask ile o networkde kaç host olacağı yada kaç alt ağa bölüneceğini belirtiyoruz.
Sınıflara göre varsayılan subnet mask bilgisi ise aşağıdadır:
A sınıfı : 255.0.0.0
B sınıfı : 255.255.0.0
C sınıfı : 255.255.255.0
Günümüzde iletişimimiz IP üzerinden sağlanmaktadır. VOIP’ den tutunda video konferanslar, veri transferi trafiği hepsi IP altyapısı üzerinden gerçekleştirilir. Yer yüzünde IP kullanan cihazların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu da IP adreslerinin tükenmesi tehlikesini gündeme getirir. Örneğin 2 IP’ ye ihtiyacımız olduğunu düşünün bunun için C sinifi bir IP uzayını kullanmamıza gerek yoktur. Alt ağlara bölme yöntemi ile ihtiyacımız kadar IP adresine sahip olabiliriz. Ayrıca yer yüzündeki bütün bilgisayarların tek IP adresine sahip olduğunu düşünseydik IP adreslerinin tamamının tükenmiş olması gerekiyordu. IP adreslerinin tutumlu kullanımı için iç networklerde özel IP aralıkları kullanırız. Bu IP’ ler internet ortamında yönlendirilmemektedir. İç ağımızda kullanıldığından dolayı yeryüzünün herhangi bir noktasında başka bir bilgisayarda bu özel blokdan aynı IP adresine sahip olabilir.
Özel(Private) IP adresler)
• 10.0.0.0 – 10.255.255.255
• 172.16.0.0 – 172.31.255.255
• 192.168.0.0 – 192.168.255.255
Peki özel IP’ ye sahip olan cihazların İnternet çıkmasını nasıl sağlayacağız. Burada da yardımımıza NAT işlemi koşuyor. NAT, iç ağımızdaki özel IP’ lerin dış ağda yönlendirilebilir IP’ lere dönüştürülmesini sağlamaktadır.( NAT ile ilgili detaylı bilgiyi başka bir yazımda vereceğim.)
Network ID
Network ID, IP adresi olarak bir cihaza verilemez. Bir grup IP bloğunu temsil eden bölümdür. Network ID hesaplanırken 10′luk sistemdeki IP adresi ve subnet mask bilgisi altalta yazılıp AND (ve) işlemine tabi tutulur. Çıkan sonuç bizim network ID’ mizdir. AND işlemi aşağıdaki tabloya göre hesaplanır.
Örneğin 172.16.1.7 255.255.255.0′ nin network ID’ sini bulmak için IP adresi ve subnet mask bilgisi 2′ lik sayı sistemine çevrilmiştir. AND işleminin sonucu da network ID değerimizdir. (Kırmızı ile belirtilen IP adresi);
Broadcast Adresi
Network ID gibi, broadcast adreslerde bir cihaza IP adresi olarak verilemezler. Bir ağdaki bütün adresleri temsil eder. O ağda broadcast paketleri gönderilecekse bu IP adresine veri gönderilir.
Subnetting İşlemi
Bir networku alt ağlara bölerken sıklıkla kullanacağımız iki formül vardır.Birincisi alt ağda yer alacak host sayısı, ikincisi ise kaç adet alt ağ olacağını bulmamıza yarar:
2^n -2 >= bir alt ağdaki host sayısı
2^m >= alt ağ sayısı
Örnekler üzerinde adım adım ilerleyerek konunun daha iyi anlaşılacağını düşünüyorum.
Örnek 1: 192.168.0.0 255.255.255.0 networkunu 2 alt ağa ayıralım.
Alt networklerimin sayısını bildiğim için “2^m >= alt ağ sayısı” formulunu kullanacağım.2^m >= 2 ifadesinde m değeri için 1 vermem benim için yeterli. Peki bu 1 değerini nerede kullanacağım? 1 değerini yeni networklerin yeni subnet maskını hesaplarken kullanacağım. Bu host bitlerinden 1 biti kullanacagim anlamına gelmektedir. Host biti subnet maskdaki 0′lar ile gösterilen alandir. Network biri ise 1′ ler ile gösterilen alandır.
Örnekte verilen mask bilgisi 255.255.255.0
11111111.11111111.11111111.00000000 : 255.255.255.0 (Şuanli subnet mask)
11111111.11111111.11111111.10000000: 255.255.255.128 (Yeni subnet mask)
Yeni durumda host bitlerimin sayısı 7 oldu. Bu durumda her networkde kullanacağım IP sayısı ise 2^7-2= 126 olacaktır. Burada sayısı 2 eksiltmemizin sebebi bir tane IP’ nin subnet ID için, bir tanesinin de broadcast adresi için kullanılacağıdır. Subnet ID ve broadcast adreslerini bir hosta veremeyiz. Peki subnet ID ve broadcast adresi nasıl bulacağız? Subnetingde Subnet ID ve broadcast adresini bulmak için Subnet ID, Ilk IP, Son IP, Broadcast Adresi sıralamasını kullanınız.
Subnet ID+1 = İlk IP
Son IP + 1 = Broadcast Adresi
Subnet ID -1 = Broadcast Adresi
Ilk networkun Subnet ID’ si ile ikinci networkun Subnet ID’ si arasındaki fark 2^n kadardır. Bu bilgiler doğrultusunda rahatlıkla Subnet ID ve Broadcast adresi bulabilirsiniz.
Son durumda 2 alt networkum aşağıdaki gibi olacaktır:
Örnek 2: 192.168.0.0/24′ ü 6 alt subnete bölelim.
2^m>=6 ifadesinden dolayı m değeri olarak 3 vermem yeterlidir. 3 verdiğim takdirde 2^3′ den sonucum 8 olacak bu demek oluyor ki networkumu 8 alt subnete böleceğim ve bunların içinden istediğim 6 tane subneti kullanabileceğim. Bu da host bitlerimden 3 biti 1 olarak değiştireceğimi gösterir.
Şimdi yeni subnet maskı bulalım:
11111111.11111111.11111111.00000000 : 255.255.255.0 (Şuanli subnet mask)
11111111.11111111.11111111.11100000: 255.255.255.224 (Yeni subnet mask)
Peki her bir alt networkde kaç adet IP kullanabileceğim? Bu sorunun cevabını bulurken de 2^n-2 formülünü kullanacağım. n değeri yerine 5 yazağım çünkü yeni subnet maskın bilgisinde host bitlerimin sayısı 5 oldu. 2^5-2=30 adet IP adresi kullanabilirmişim.
Hazırlayan: Zeynep YILDIRIM
Hocam emeğinize sağlık çok güzel açıklamışsınız.
Sınav öncesi ilaç gibiydi.Teşekkürler.
MErhabalar Hocam
Oktet başlığı altında 192.168.1.1 ip sinin 2 lik sistemde gösterilisinde 168 de bir yanlıs yazılma olmuş bilginize.
ikili sistemde yazılışı doğru.
1 0 1 0 1 0 0 0
128+0+32+0+8+0+0+0=168
Teşekkürler , çok güzel paylaşım.
ve işlemine tabii tutmanın böyle oldugunu yeni ögrendim ..
çok güzel makale başarılarınızın devamını dilerim
teşekkürler
172.16.1.7 nolu ip B sınıfına ait değil mi? Bu yüzden de 255.255.0.0 maskına sahip olması gerekmiyor mu?
aciil istiyozzz bi yardımcı olun lütfen
Klasse B dir haklisin, seninde bildigin gibi 172.16 vr 172.31 araliginda özel adresler kullanilir …
172.16.0.0 – 172.31.255.255 172.16.0.0/12 172.16/12
Ayrica bu tip islemler icin internet ortaminda bir cok hesap makinasi var, onlarida kullanabilirsin. Ama illaki Subnetting ögrenmek istiyorsan birazcik caba sarfedersen ögrenirsin.
Yazınız için Teşekkürler…
çok teşekkürler yorumun için
Zeynep Hocam süper olmuş fakat bazı arkadaşların daha net anlaması için rakamların nerden geldiğini nasıl olduğunu göstermek için biraz daha detay yapabilirdiniz.
Yani yeni başlayan yada web üzerinden bu döküman ile öğrenmek isteyenleri kastettim.
Saygılarımı sunuyorum hocam , görüşmek üzere.
Çok güzelolmuş. Elinize sağlık
Gerçekten bu kadar kolay birseyi araştır araştır en basit anlatım şeklini şimdi bük -) tebrik ederim sayın anlatıcı
bu işlemlerin yapılması için bir program var mı
Merhaba,
Sitedeki ” Network Hesapla ” sayfası bu amaçla oluşturuldu. Kontrol etmenizi rica ederim.
http://www.ciscotr.com/calc.php
Eline sağlık Zeynep Hocam 🙂 tesadüfen denk geldik.
Eline koluna sağlık çok işime yaradı ayrıca müthiş anlatmışsınız
Çok güzel anlatmışsınız Zeynep hanım 🙂 Yüreğinize sağlık 🙂
kafa karıştırılmamış temiz ve özet olmuş
Neden herkes kolay örnekler veriyor anlamadım bu tarz bir soruyu çözeni görmedim
What is the last valid host on the subnetwork 10.212.144.0/20?
Merhaba,
http://www.ciscotr.com/calc.php adresinde bu sorunun yanıtını kolaylıkla bulabilirsiniz.
Sizin verdiğiniz örnek zor olduğu için değil, kolay anlaşılır olması için herhangi bir örnek veriliyor. Bunun bir sonu yok. O networkün verilmesinin de özel bir nedeni yok.
İyi Çalışmalar
Subnet bölme işlemini sayenizde anlayabildim. Güzel bir makale olmuş, teşekkür ederiz.
Ortak subnet maskın hesaplanması düsturunda mesela 2 sabnete bölüyorsun ve ya 6 subnete bölerken 2^m >= (1 ) ve ya (3)ü sen nereden çıkartdın? Bir zahmet açıklarmısın
önce saygılı bir sekilde sormasını ögren daha sonrada cok basit olan matematik denklemi cözmeyi.sonrasinda bu soruyu sormana lüzum kalmayacaktır inan
merhaba
bazı kaynaklar subnet sayısını hesaplarken 2 üzerine bit sayısından 2 çıkarıyor.
2(üzeri)n-2>= subnet sayısı mı doğru?
yoksa
2(üzeri)n>= subnet sayısı mı doğru?
teşekkürler
Hocam cok iyi anlatmissiniz..Tesekkur ederim..
m ve n değerlerinin ne anlama geldiğini yazsaydınız daha iyi olurdu çok kafa karışır şekilde açıklanmış çok daha basit anlatılabilirdi formüller
Cok teşekkürler emeğinize sağlık
Ki ve sa oz sade ve anlasilir bir dil. Harika emeginize saglik
Helal olsun düzgün sade ve anlaşılır
Ellerinize sağlık ,faydalı bir paylaşım olmuş
Hocam Öyle bir yazı yazmışsınız’ki gerçekten miras bırakmışsınız bizlere.Benim sormak istediğim oktetleri çarparken nasıl topluyoruz 11111111 umarım demek istediğimi anlamışsınızdır.
Teşekkürler.